Ortodonti
Ortodonti nedir?
Ortodonti; uyumsuz ve çapraşık dişlerin uyum ilişkilerini teşhis ve kontrol eden, bu durumu önlemeye çalışan ve tedavisini yapan diş hekimliği branşının uzmanlık dalıdır.
Alt çenenin önde ya da geride olması gibi bozukluklar hastanın yaşı göz önünde bulundurularak tedavi yöntemine karar verilir. Hasta ergenlik çağında ve alt-üst çene yapısının geride olması durumu mevcut ise ortodontik tekniklerle tedavisi mümkündür.
Eğer hasta yetişkin ise, iskeletsek bozukların tedavisi ortodonti ve cerrahi işbirliği ile gerçekleştirilir. İşlevsel bozukluklara bağlı olarak, örneğin; ağız solunumu yapma gibi durumlarda çene uyumsuzluğu gözlemlenebilir. Ağız solunumu yapan bir kişide çenin üst kısmı dar kalacağı için V formunda olacaktır.
Ortodontik tedavinizi diş teli kullanmadan yaptırabilirsiniz. Invisalign tedavisi ile size uygun üretilen bir dizi şeffaf diş kalıpları (aligner) ile yapılır. Bu şeffaf kalıplarla dişleriniz hizalanması ve çapraşık diş tedavisinde kullanılır.
Dişlerin ön yüzeylerine braket denilen kare şeklinde, ufak, porselen (şeffaf) tutucu parçaların sabitlenmesi ve bu braketlerin içerisine yerleştirilen diş telleri yardımı ile çapraşık durumdaki dişlerin düzeltilmesini sağlayan tedavidir. Porselen braketler beyaz renkte olduğu için daha az belli olurlar.
Dişlerin ön yüzeylerine braket denilen kare şeklinde, ufak, paslanmaz çelikten yapılan tutucu parçaların sabitlenmesi ve bu braketlerin içerisine yerleştirilen diş telleri yardımı ile çapraşık durumdaki dişlerin düzeltilmesini sağlayan tedavidir.
Ağızda kalıcı dişlerin çıkmaya başladığı 6-7 yaşlarında ilk muayene için ortodonti uzmanına başvurulmalıdır. Bu yaşlarda ortodontik problemlerin ilk belirtileri ortaya çıkabilmektedir.
Erken yaşta yapılan ortodontik muayene ileride meydana gelebilecek problemleri önlemeye yardımcı olabileceği gibi doğru tedavi zamanlamasının da tespit edilmesini sağlamaktadır.
Genellikle ortodontik tedaviler 9 ila 12 yaşları arasında süt dişlerin düşüp yerine daimi dişler geldiğinde başlamaktadır. Bazı durumlarda ise erken dönem ortodontik uygulamalar gelecekte yapılacak tedaviyi kolaylaştırabilir ya da tedavi gereksinimi tamamen ortadan kaldırabilir. Bu durumlar:
Şiddetli çapraşıklıklar;
Çenelerin tüm daimi dişlerin sığamayacağı kadar küçük olduğu durumlarda çeneler takıp çıkarmalı apareyler (damaklık) kullanılarak genişletilebilir ya da diş çekimi yapılabilir. Bu durum ileride diş telleri ile yapılacak tedavilerin süresini kısaltmaktadır.
Şiddetli ön çapraz kapanış;
Alt ön dişler üst ön dişlerinin önünde yer alıyorsa bu durum problemin asıl sebebine göre damaklık ya da ağız dışı apareyler ile düzeltilebilmektedir.
Üst dişlerin önde yer alması;
Bu durum üst dişlerde kırığa sebep olabilmektedir. Damaklıklar ile tedavi edilebilmektedir.
Zararlı alışkanlıkların tedavi edilmesi;
Parmak emme: Genellikle 2-4 yaşları arasında terkedilmesi beklenir. Eğer terk edilmezse parmak emme ile oluşan basınç ile üst ön dişlerin ileri doğru fırlaması ve damaklarda şekil bozuklukları meydana gelebilmektedir.
Dil itimli yutkunma;
Yutkunma esnasında dilin dişler arasından dışarı çıkmasıdır. Oluşan basınç sayesinde dişler öne doğru fırlamaktadır.
Ağız solunumu;
Alt ve üst çenelerin anormal büyümesine sebep olabilmektedir.
Hayır, can acıtmaz. Birkaç gün içerisinde damağın bir parçası gibi kabullenilir.
Vakit kaybetmeden kendi ortodonti uzmanına başvurulmalıdır. Tedavi ile sağlanan değişikliğin korunabilmesi için mutlaka yeni aparey yapılmalıdır. Yoksa çeneler eski durumuna geri dönebilir.
Genellikle bu tip apareylerin düzenli kullanımı ile 6-8 ayda gerekli düzelme elde edilir. Daha sonra elde edilen düzelmenin korunması için 6 ay boyunca aparey geceleri kullandırılır.
Bu tip apareyler genellikle doktorunuz farklı bir kullanım şekli önermediyse yemekler ve diş fırçalama haricinde sürekli kullanılır.
Apareyler ağızdan çıkarıldıktan sonra muhakkak doktorunuz tarafından verilen kutular içinde saklanmalıdır. Kesinlikle peçeteye sarılmamalıdır. Peçeteye sarıldığında sıklıkla yanlışlıkla çöpe atılabilmektedir.
Apareyler ağızdan çıkarıldıktan sonra muhakkak doktorunuz tarafından verilen kutular içinde saklanmalıdır. Kesinlikle peçeteye sarılmamalıdır. Peçeteye sarıldığında sıklıkla yanlışlıkla çöpe atılabilmektedir.
Aparey su ve diş fırçası yardımı ile temizlenmelidir. Macun ya da sabun kullanmaya gerek yoktur.